بحران اقتصادی و ارزی در کشور شکل گرفت که غیرقابل پیش‌بینی بود و از سویی چشم‌انداز نه‌چندان روشنی از آینده تحریم‌های آمریکا علیه ایران به‌وجود آمد. در مسئله اول دولت همچنان از حالت خلسه و کما خارج نشده و این در حالی است که افکار عمومی نیازمند شنیدن توضیحات رئیس‌جمهور است.
دوم بحران‌های احتمالی پیش‌رو در عرصه بین‌المللی به‌ویژه در موضوع خروج آمریکا از برجام است. آقای رئیس‌جمهور بهتر است درباره پیش‌بینی‌های صورت‌گرفته در مواجهه با این بحران و درباره هماهنگی‌های صورت‌گرفته با اتحادیه اروپا بیشتر برای مردم توضیح دهند. در این زمینه ذکر چند نکته ضروری است:
1- رئیس‌جمهور به‌ویژه در شکل‌گیری بحران‌ها ضمان شرعی در بیان واقعیت‌ها به مردم دارد. رئیس‌جمهور نمی‌تواند نسبت به آنچه در پشت پرده مسائل کلان کشور می‌گذرد بی‌خبر باشد. آقای روحانی برای مردم توضیح دهند که چه کسانی یا نهادهایی آذوقه مورد نیاز مردم را از آبان‌ماه که تحریم‌ها آغاز می‌شوند فراهم می‌کنند و این امر چگونه صورت خواهد گرفت؟
2- کنشگران، نخبگان، رسانه‌ها و خود دولتمردان از سال92 تاکنون مسئله فساد سیستماتیک در کشور را مطرح کرده‌اند. این مسئله واقعیت دارد و در 5سال گذشته اوراقی از فساد سیستماتیک ورق زده شد که تاکنون سابقه نداشت؛ از جمله ثبت سفارش خودروهای گران‌قیمت در زمانی که سایت ثبت سفارش‌ها بنا به اعلام‌نظر مسئولان وزارت صمت تعطیل بوده است.
پرونده‌های دیگری درارتباط با بحث سکه و ارز نیز وجود دارند. اخیرا جوانی چند ده‌هزار سکه خرید. مشخص هم نشد این جوان چه‌کسی بود. آیا از بخش خصوصی بود؟ آیا این فرد آنچنان که شایعه شد کارپرداز و مأمور خرید یکی از نهادهای بزرگ حاکمیتی بود؟ یا اینکه شهروند عادی بود و ارتباطی با نهادهای حاکمیتی نداشت؟ رئیس‌جمهور باید این مسائل را با مردم شفاف کند.
3- رئیس‌جمهور باید از تکرار الگوی کاسبی تحریم‌ها در سال‌های 91 و 92 جلوگیری کند. هنر دولت تدبیر و امید در مدیریت بحران‌های پیش‌رو مشخص خواهد شد که آیا خواهد توانست در مقایسه با دولت سابق جلوی سوءاستفاده از بحران تحریم‌ها در داخل را بگیرد یا خیر. معاون اول رئیس‌جمهور در سخنرانی‌های مکرر تیرماه هشدارهای پیشگیرانه‌ای در این ارتباط داشت و آقای روحانی نیز در گفت‌وگوی تلویزیونی بهتر است به جامعه هوشیاری لازم در جلوگیری از این سوءاستفاده‌ها را بدهد.
رئیس‌جمهور بهتر است دست‌های پشت پرده را در سوءاستفاده از بحران‌های احتمالی افشا کند و در این خصوص مماشات نکند. هنر دولت در تکرار نشدن بابک زنجانی‌ها و سوءاستفاده‌های متعدد دیگر در کشور ارزیابی خواهد شد و آقای رئیس‌جمهور باید در صحبت با مردم تضمین رفتارهای خردمندانه و معقولانه در مواجهه با مسائل و معضلات را بدهد.
4- رئیس‌جمهور حتما برخی مسائل را بنا به منافع مردم نخواهد توانست با آنان در میان بگذارد، اما واقف بر این نکته خواهد بود که برای تأمین منافع ملی کشور نیازی نیست متناسب برخی سلایق داخلی با دنیای بین‌الملل گفت‌وگو کند. در این شرایط آقای روحانی نیاز به بازخوانی رفتار دیپلماتیک دولت تدبیر و امید در 2سال نخست فعالیت خود و در ارتباط با برجام خواهد داشت. به‌نظر می‌رسد این تفکر حداقل در بخشی از بدنه دولت شکل گرفته است که دیگر باید ادبیاتی از جنس ترامپ اتخاذ کنند ولی این نوع ادبیات در منظومه گفتمانی و رفتار سیاست خارجی دولت آقای روحانی قرار نمی‌گیرد.
5- مدیریت دولت تدبیروامید در شرایط فعلی نیاز به یک هنرمندی در برقراری توازن میان آرامش داخلی و مواجهه سیاست خارجی آن دارد. آقای روحانی باید در شرایط حساس بحران‌آفرینی آمریکا علیه ایران هم احساس آرامش به داخل منتقل کند و هم در اعلام مواضع بین‌المللی دولت سنجیده‌تر عمل کند.
حرف‌های حساب‌نشده و صرفا درجهت خوشایند بخشی از جامعه کمکی به حل مسائل و معضلات پیش روی ایران نخواهد کرد. آقای روحانی قادر به القای امید در جامعه است و باید از این توانمندی در طرح موضوعات گفت‌وگوی ملی و رفع حصر در حوزه مسائل داخلی کمک بگیرد. جامعه در ابعاد سیاست داخلی انتظاراتی از دولت آقای روحانی دارد و برآورده شدن آنها تأثیر بسزایی در انسجام ملی مقابل تهدیدات خارجی ماه‌های آینده کشور دارد.
6- موضوع ترمیم کابینه به‌عنوان یک مطالبه بیرونی به دولت نیز منتقل شده است و اعضای دولت آقای روحانی این پیام را درک کرده‌اند و به آن احترام می‌گذارند. جامعه و نخبگان در چند‌ماه گذشته این مطالبه را انتظار داشته‌اند. این نگاه وجود دارد که با تغییر کابینه الزاما شق‌القمر در اداره کشور رخ نخواهد داد ولی این مطالبه باید تحقق بخشیده شود و به‌نظر می‌رسد مطلوب‌تر این است که آقای رئیس‌جمهور قبل از قرار گرفتن پشت دوربین ترمیم را صورت داده باشد.
نظر شما